Płaskostopie Podłużne

Płaskostopiem określana jest deformacja stopy charakteryzująca się obniżeniem wysklepienia stopy lub jego całkowitym zniesieniem. Osoba z płaskostopiem posiada zwykle dużą elastyczność aparatu więzadłowo-torebkowego stopy, zaburzeniami w obrębie łuków podłużnych oraz łuku poprzecznego, a także odwiedzeniem przedstopia i koślawością tyłostopia. Płaskostopie różnicujemy na podłużne i poprzeczne. Posiadają one jednak inne przyczyny powstawania, dają inne objawy, a także inny kształt stopy.

Pamiętać należy przy tym, że istotna jest tu wszelka aktywność fizyczna, chodzenie boso w celu wzmocnienia stóp.

Przy prawidłowym wysklepieniu stopy posiadamy trzy punkty podparcia tj. na głowie I i V kości śródstopia oraz na guzie piętowym. Dzięki temu wyróżnić można w stopie trzy główne łuki: podłużny przyśrodkowy, podłużny boczny i poprzeczny.  Wydolny aparat mięśniowy i więzadłowy warunkuje prawidłowe wysklepienie stopy. Głównymi mięśniami mającymi istotny wpływ na wysklepienie stopy są:

• w łuku podłużnym – piszczelowy tylny, m. strzałkowy długi, m. piszczelowy przedni, m. podeszwowy
• w łuku poprzecznym – piszczelowy tylny, m. strzałkowy długi, m. przywodziciel palucha, m. odwodziciel palucha

Według prawidłowej budowy stopa powinna podpierać się z podłożem za pomocą trzech punktów: 
– pięta

– głowa pierwszej kości śródstopia

–  głowa piątej kości śródstopia

Zapewnia to optymalne rozłożenie ciężaru ciała podczas biegania, stania, chodzenia.  W kwestii płaskostopia podłużnego ciężar ciała nie jest rozkładany prawidłowo, co doprowadza do częstych urazów czy problemów zdrowotnych.

Objawy:

Najczęstszymi objawami płaskostopia podłużnego są:

-pochylenie stopy do wewnątrz

-obniżenie wytrzymałości na obciążenia

-ból stopy utrudniający stanie lub chodzenie

-nierówne ścieranie podeszwy, zwłaszcza po stronie wewnętrznej

-nawracające odciski, nasilone pocenie stóp

-rogowacenie skóry na podeszwowej części stóp

          Płaskostopie i wynikające z niego deformacje stopy mogą prowadzić do zaburzeń biomechanicznych nie tylko w stopie, ale także w obrębie całych kończyn dolnych i kręgosłupa. W przypadku płaskostopia podłużnego zaburzenia biomechaniki kończyny dolnej wynikają ze ścisłej zależności sąsiadujących ze sobą stawów. Płaskostopiu podłużnego towarzyszy koślawość stępu, co istotnie przyczynia się do powstawania:

-zapalenia ścięgna Achillesa, ponieważ nieprawidłowo przenoszone są obciążenia na ścięgno przez skośne ułożenie przyczepu ścięgna do kości piętowej

-naderwania/zerwania ścięgna Achillesa poprzez nawracające stany zapalne i mikrourazy, które zmniejszają wytrzymałość ścięgna

-zapalenia rozcięgna podeszwowego w konsekwencji nieprawidłowej mechaniki samego rozcięgna

-ostrogi piętowej

          Idąc wyżej płaskostopie podłużne zaburza pracę stawu kolanowego i biodrowego mogąc przyczyniać się do:

-chondromalacji rzepki

-kolana skoczka

-uszkodzenia chrząstki stawowej

-nawracających stanów zapalnych gęsiej stopki i pasma biodrowo-piszczelowego

-dolegliwości bólowych pachwin lub pośladków

-przykurczów zgięciowych stawów biodrowych

– ból stóp, łydek, kolan , czasami również kręgosłupa

– obrzęk

–   przewlekły stan zapalny torebek i więzadeł stawowych stopy

–  problemy ze ścięgnem Achillesa

Przyczyny:

Najważniejszą przyczyną powstawania płaskostopia jest niewydolność więzadeł i mięśni (głównie m. piszczelowego tylnego) odpowiedzialnych za utrzymanie fizjologicznego wysklepienia stopy. Do ich osłabienia i rozciągnięcia prowadzą najczęściej:

– brak ruchu

– praca stojąca

– niewydolność aparatu więzadłowo- mięśniowego

– źle dobrane obuwie

– otyłość

– cukrzyca

–  reumatoidalne zapalenia stawów

–  długotrwała gra np. w piłkę nożną, koszykówkę,  piłkę ręczną na bardzo twardym podłożu

– dźwiganie ciężarów

–  zaniedbałe bilanse badań u dzieci, w tym kontrola rozwoju stóp

-nadmierne i nieprawidłowe obciążenia (dźwiganie ciężarów, długotrwała praca stojąca, nadwaga i otyłość)

-nieprawidłowo dobrane obuwie (zbyt ciasne i zbyt małe buty, twarda podeszwa)

-wielogodzinne chodzenie w butach na wysokich obcasach

-wrodzona wiotkość więzadłowa

-nieprawidłowe ustawianie stóp podczas chodu (na krawędziach, w dużym rozkroku)

-przykurcz mięśnia trójgłowego

-zaburzenia budowy kończyny dolnej

Leczenie:

Aby wyleczyć i zatrzymać deformację stóp bardzo ważny jest tutaj czas! Można to  jedynie wyleczyć we wczesnym stadium schorzenia i najlepiej żeby było to jeszcze dziecko ( młody organizm).

Za pomocą wcześniej wykonanego badania komputerowego stóp dobierane są odpowiednia wkładki do obuwia, które mają zatrzymać deformację.

W celu korekcji płaskostopia stosuje się przede wszystkim gimnastykę stóp. Najczęściej są to ćwiczenia rozciągające ( rozciąganie przykurczonych mm. trójgłowych łydek oraz ścięgna Achillesa) , kształtujące ( uczą nawyku prawidłowego ustawiania stóp) , stymulacja mięśni ( chodzenie po nierównej powierzchni).  Ponadto zalecane jest korzystanie z : masażu stóp, krioterapii, lampy Sollux, kinesiotaping.

Rehabilitacja płaskostopia

           Jako, że wiotki układ więzadłowy i niewydolny układ mięśniowy są typowe dla osób z płaskostopiem to w większości przypadków podstawową formą postępowania leczniczego będą ćwiczenia wzmacniające stopy. Leczenie zarówno dzieci jak i dorosłych zwykle ma charakter zachowawczy. Oprócz ćwiczeń wzmacniających mięśni stóp (głównie m. piszczelowy tylny), a także mięśni kończyn dolnych w programie rehabilitacji stosuje się masaż stóp i kończyn dolnych, kinesiotaping ułatwiający korekcję nieprawidłowego ustawienia stóp oraz poprawę stabilizacji, fizykoterapię mającą na celu poprawienie ukrwienia i odżywienia tkanek miękkich, a także poprawę wzorca chodu. Czynnikiem wspomagającym terapię z fizjoterapeutą będzie stosowanie dynamicznych wkładek korekcyjnych lub specjalnego obuwia ortopedycznego.