Słowniczek
Kinezyterapia
Kinezyterapia czyli leczenie ruchem jest metodą fizjoterapii. Potocznie nazywana gimnastyką, ćwiczeniami ogólno kondycyjnymi. Dzięki kinezyterapii wzmacniamy mięśnie, zwiększamy zakres ruchu, poprawa czucia głębokiego, zmniejszamy ból, poprawa wydolności krążeniowo- oddechowej, wzrost endorfin, wzrost mazi stawowej, przeciwdziała zmianom układu kostno mięśniowego.
Elektroterapia
Elektroterapia jest to dział lecznictwa fizykalnego w którym wykorzystuje się działanie prądu stałego oraz prądów impulsowych małej i średniej częstotliwości.
Laseroterapia
Laseroterapia ma zastosowanie w leczeniu uszkodzonych nerwów obwodowych i nerwobólach. Wykorzystuje się wpływ stymulacji na wytworzenie endorfin oraz innych mediatorów tkankowych. Dobór dawki jest zależny od stanu pacjenta , dzienna dawka wynosi 200 J. Laser działa przeciw bólowo, przeciw zapalnie oraz regeneruje uszkodzone tkanki. Wskazaniem do laseroterapii jest zespół Sudecka, reumatoidalne zapalnie stawów, zwyrodnienia kręgosłupa, blizny, złamania, utrudniony zrost kostny, ostroga piętowa, łokieć tenisisty.
Jonoforeza
Jonoforeza jest to połączenie galwanizacji z lekiem wprowadzanym przez skórę przy pomocy prądu stałego. Jony leków wnikają przez ujścia gruczołów łojowych i potowych, a później dzięki układowi krwionośnemu są transportowane na cały organizm. Lek który dysocjuje na jony wypychany jest w skórę, zgodnie z zasadą odpychania ładunków jednoimiennych. Od ładunku leku zależy układ elektrod. Stosuję się elektrodę dodatnią- anodę i ujemną –katodę. Czas zabiegu nie powinien przekroczyć 20 min, ponieważ pojemność jonowa skóry jest do 20 min. Natężenie ustawia się do odczuć pacjenta, ale nie powinno przekroczyć 5 mA. Wskazaniem jest stan zapalny, nerwobóle, RZS, zmiany zwyrodnieniowe.
Krioterapia
Jest to inaczej leczenie zimnem, najczęściej stosowana w stanach ostrych i kontuzjach. Krioterapia wykorzystuje azot lub dwutlenek węgla o temperaturze do -150 stopni. Zabieg wykonuje się od 30 sekund do 3 minut. Celem jest przeciwdziałanie stanowi zapalnemu, zmniejszenie bólu i napięcia oraz obniżenie metabolizmu. Wskazana jest w zwyrodnieniach, stanach zapalnych, kontuzjach u sportowców, nerwobólach.
Ultradźwięki
Ultradźwięki to zabieg, w którym wykorzystuje się drgania mechaniczne o częstotliwości do 20 000 kHz. Charakteryzują się dużym wchłanianiem w tkance nerwowej mniej w mięśniowej a najmniej w tkance tłuszczowej. Ultradźwięki działają przeciwbólowo, zmniejszają napięcie mięśniowe, rozszerzają naczynia krwionośne, hamują stany zapalne. Wskazaniami są blizny, urazy, choroby zwyrodnieniowe, bóle kręgosłupa. Przeciwwskazaniem do ultradźwięków jest implant metalowy w miejscu zabiegowym, nowotwór, ciąża i wiele innych. Dawka i czas jest uzależniony od okolicy zabiegowej.
Rehabilitacja Ruchowa
Jest to usprawnianie chorych z dysfunkcją narządu ruchu przez fizjoterapeutę metodami fizjoterapii. Ruchowa rehabilitacja powinna być kompleksowa, ciągła, powszechna, wczesna.
Galwanizacja
Galwanizacja polega na wykorzystaniu prądu stałego i 2 elektrod , anody i katody. Anoda jest elektrodą czynna układaną w miejscu bólu, katoda zamyka obwód. Układ elektrod może być zależny od objawów pacjenta, czy jest promieniowanie bólu czy centralizacja bólu. Natężenie dostosowane indywidualnie do pacjenta ale nie przekraczamy 5 mA. Czas zabiegu wynosi 20 min.Wskazania jak przy jonoforezie, przeciwwskazaniami są implanty metalowe w miejscu zabiegowym, rany otwarte-zapalne, zmiany dermatologiczne, ciąża, nowotwór.
Fizjoterapia
Fizjoterapia dział rehabilitacji składający się w fizykoterapii, kinezyterapii i masażu.
Fizykoterapia
Fizykoterapia forma fizjoterapii, która działa na organizm bodźcami fizycznymi . Podzielić ją można na elektroterapię, magnetoterapię, ultrasonoterapię, termoterapię, hydroterapię, światłolecznictwo, balneoterapię.
Magnetoterapia
Magnetoterapia jest to leczenie polem magnetycznym małej częstotliwości wskazane w złamaniach by przyśpieszyć zrost kostny, w zwyrodnieniach i dyskopatiach. Przeciwwskazaniem jest rozrusznik oraz choroby serca. Zabieg może być wykonywany w ubraniu lub w gipsie jak jest złamanie.
Tens
Tens inaczej przez skórna stymulacja nerwów. Jest wskazana w leczeniu bólu ostrego i przewlekłego. Ma za zadanie zmniejszyć napięcie mięśniowe, rozluźnić, działać przeciwbólowo.
Kinesiology Taping
Kinesiology taping wykorzystuje specjalny plaster o właściwościach zbliżonych do skóry. Naklejony plaster jest źródłem bodźców odbieranych przez receptory w skórze. Ma za zadanie znormalizować napięcie mięśniowe, zmniejszyć ból, odciążyć, skorygować biernie i mechanicznie. Działa na mięśnie, stawy, powiezie, układ limfatyczny i nerwowy. Plaster utrzymuje się od kilku do kilkunastu dni. Zalecany przy bliznach, w ciąży na bóle kręgosłupa i bioder, na kontuzje u sportowców, na obrzęki, na poprawę funkcji uszkodzonych nerwów, bólach mięśni i stawów.
Thera Band
Thera band to ćwiczenia indywidualne lub grupowe, w których wykorzystuje się sprzęt o takiej samej nazwie Thera Band. Poduszki sensomotoryczne oraz piłki Thera Band wykorzystywane do ćwiczeń równoważnych, proprioceptywnych do orientacji ułożenia swojego ciała w przestrzeni. Dzięki proprioceptorom ulokowanym w mięśniach i ścięgnach wiemy jakie jest ułożenie naszego ciała bez patrzenia. Taśmy Thera Band stosuję się do ćwiczeń kończyn górnych i dolnych lub tułowia. Dostarczają nam opór w zależności od koloru taśmy, żółta najsłabsza, najmocniejsza czarna, złota, srebrna.
Punkty spustowe
Punkty spustowe terapia punktów spustowych polega na wykorzystaniu różnych form kompresji i oscylacji wrażliwych miejsc na tkance mięśniowej aby znormalizować napięcie mięśniowe. To tkliwe miejsca na mięśniach, które są bolesne podczas ucisku lub dają promieniowania.
Punktami spustowymi nazywamy zgrubienia tkanki mięśniowo-powięziowej, których przyczyną jest uszkodzenie sarkomeru. Głównymi objawami to przede wszystkim wzmożone napięcie, ból mięśni, w obrębie których występują punkty spustowe oraz sztywność. Terapia punktów spustowych opiera się przede wszystkim na ucisku służącym rozluźnieniu, masażu oraz ćwiczeniach.
Mobilizacja Tkanek Miękkich
Mobilizacja tkanek miękkich polega na rozluźnieniu napiętych lub skróconych tkanek okołostawowych przez różne techniki: PIR, punkty spustowe, masaż poprzeczny masaż funkcyjny. Zaleca się mobilizację u osób z ograniczonym zakresem ruchu, po złamaniach, w bólach i zawrotach głowy, w bólach stawów i mięśni.
Magnetronik
Jest to popularny zabieg o leczniczym działaniu. Pole magnetyczne o niskiej częstotliwości oddziałuje na ciało człowieka, co powoduje, że jony w ciele się przemieszczają i występuje wzmożona polaryzacja błony komórkowej, tzw. Hiperpolaryzacja. Pole magnetyczne oddziałuje nawet do głęboko położonych tkanek, ponieważ cechuje go duża przenikliwość. Magnetronik przyśpiesza procesy regeneracyjne chorych tkanek, działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, pomaga w leczeniu obrzęków, pobudza zrost kości oraz stymuluje odnowę kolagenu. Magnetronik również poprawia krążenie oraz prowadzi do efektywniejszego przyswajania tlenu. Dawka natężenia oraz częstotliwość ustawiane są w zależności od stanu pacjenta. Zabieg najczęściej przeprowadza się w serii 10 zabiegów, a każdy z nich trwa około 15 minut. Należy pamiętać, że w przestrzeni objętej zabiegiem nie znajdowały się urządzenia elektroniczne oraz metalowe przedmioty.
Prądy TENS
Jest to nieinwazyjna stymulacja elektryczna nerwów, stosowana w celu zmniejszenia zarówno ostrego jak i przewlekłego bólu. Podczas zabiegu wykorzystuje się prądy impulsowe i niskiej częstotliwości oraz niskim natężeniu prądu, co sprawia, że zabieg jest przyjemny, oraz pacjenci doświadczają delikatne mrowienie bądź wibracje.
Diadynamik
Prądy diadynamiczne są to prądy o niskiej częstotliwości, które wykazują działanie przeciwbólowe. Połączenie ze sobą różnych prądów daje lepsze działanie terapeutyczne. Diadynamik składa się z:
DF – prąd wprowadzający, który przygotowuje tkankę do działania kolejnych prądów
MF – pobudza tkanki oraz działa przeciwbólowo.
CP – ma działanie przekrwienne oraz przeciwbólowe.
LP – Po jego zastosowaniu efekt przeciwbólowy utrzymuje się na długo.
Prądy Traberta
Są to prądy jednokierunkowe o częstotliwości 143 Hz. Podczas terapii stosuje się prostokątne impulsy, które trwają 2 ms, a czas przerwy wynosi 5 ms. Najczęściej stosuje się go do terapii przeciwbólowej kręgosłupa.
Elektrostymulacja
Polega ona na stymulacji mięśni za pomocą prądu. Impulsy wysyłane są przez elektrody punktowe. Celem terapii jest przede wszystkim pobudzenie mięśni do skurczu. Elektrostymulacje stosuje się do mięśni porażonych jako zastąpienie fizjologicznych bodźców lub do mięśni zdrowych w celu ich wzmocnienia oraz poprawy obwodowego krążenia.
Laser
Zabieg laseroterapii polega na leczeniu poprzez promienie lasera, które wnikają do głęboko położonych tkanek. Laser działa przeciwbólowo, przyspiesza regeneracje tkanek oraz przeciwzapalnie. Laser można wykonywać w okresie ostrym choroby, ponieważ nie podnosi ciepłoty tkanek.
Lampa Sollux
Jest to elektryczna lampa terapeutyczna, która poprzez promieniowanie podczerwone dociera w głąb tkanek poprawiając ukrwienie, działając przeciwbólowo oraz zmniejsza napięcie mięśni. W czasie terapii są stosowane odpowiednie filtry, które są dobierane w zależności od jednostki chorobowej.
Filtr czerwony wykorzystywany jest w leczeniu odleżyn, trudno gojących się ran, porażenia nerwu twarzowego, blizn oraz wykorzystywany jest w stanach po operacjach. Filtr niebieski natomiast stosuje się na odmrożenia, nerwobóle, łuszczycę. Niebieski filtr również rozszerza naczynia krwionośne.
PNF
PNF czyli proprioceptywne torowanie nerwowo-mięśniowe jest neurofizjologicznym oddziaływaniem terapeutycznym na receptory człowieka, które dzięki połączeniom nerwowo-mięśniowym wpływają na ośrodkowy układ nerwowy i sprawia łatwiejsze wykonanie upośledzonej czynności przez chorego. Celem tej metody jest praca nad funkcją, której pacjent najbardziej potrzebuje, np. sięganie po przedmioty, siadanie chodzenie, utrzymywanie pozycji ciała. Wykorzystuje się zdrowe elementy narządu ruchu pacjenta. PNF ma szerokie zastosowanie we współczesnej rehabilitacji ruchowej.
McKenzie
Metoda „McKenzie” jest jedną z najpopularniejszych metod leczenia bólu kręgosłupa oraz rwy kulszowej. Jej autorem jest Robin McKenzie. Stosowanie tej metody łagodzi dolegliwości u pacjentów, którzy mają rwę kulszową. Metoda jest oparta o wiedzę na temat budowy kręgosłupa, diagnostykę miejsc, w których występują dolegliwości bólowe oraz zastosowanie odpowiednich ćwiczeń, które zniwelują dolegliwości. W tej metodzie istotne jest, aby pacjent mógł samodzielnie wykonywać ćwiczenia. Ćwiczenia McKenziego są opracowane specjalne tak, aby wpływać na układ oraz ruch kręgosłupa, niwelując przy tym ból.
Terapia Manualna
Terapia manualna opiera się na badaniu, rozpoznawaniu zaburzeń, a następnie leczenie fragmentów narządu ruchu, takich jak: stawy obwodowe, stawy kręgosłupa oraz tkanki miękkie. Terapia polega przede wszystkim na stosowaniu odpowiednio dobranych technik manualnych, których wybór zależy od rodzaju dolegliwości oraz typu tkanki. Odpowiednio dobrana i wykonana technika prowadzi do zmniejszenia bólu, poprawy ruchomości oraz funkcjonalności danego stawu. Najczęstsze wskazania do terapii manualnej to: bóle kręgosłupa, bóle stawów obwodowych, bóle mięśniowe, migreny, bóle głowy, wady postawy, choroby neurologiczne.
Terapia powięziowa
Terapia mięśniowo-powięziowa jest jedną z nowoczesnych metod fizjoterapii, która jest stosowana do leczenia bólu mięśni i stawów. Metoda ta jest oparta na koncepcji taśm anatomicznych. Powięziowy masaż przynosi ulgę w dolegliwościach bólowych, poprawia zakres ruchomości oraz funkcjonalność stawów. Cieszy się ona dużą popularnością oraz może korzystać z niej wielu pacjentów. Terapia może być stosowana w stanie ostrym i przewlekłym u pacjentów w każdym wieku. Terapia powięziowa ma przede wszystkim na celu rozerwać złączoną powięź i mięśnie oraz przywrócić im elastyczność i mobilność.
Pinopresura
Jest to nieinwazyjna i nowoczesna metoda terapeutyczna, która łączy medycynę konwencjonalną z medycyną alternatywną. Pinopresura jest zaliczana do terapii odruchowych, które wykorzystują samonaprawcze możliwości organizmu. Metoda ta polega na uciskaniu oraz stymulowaniu konkretnych punktów na ciele przy pomocy miedzianych gwoździ, tzw. „piny”. Pinopresura wywiera również pozytywny wpływ na sferę psychiczną oraz fizyczną, niweluje nadmierne napięcie mięśniowe, oraz pobudza krążenie krwi.
Suche igłowanie
Suche igłowanie stosowane jest w leczeniu mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Efektem zastosowania igłoterapii jest rozluźnienie danego mięśnia i jednocześnie zniesienie bólu. Najczęstszymi wskazaniami do suchego igłowania to: bóle pleców, zamrożony bark, łokieć tenisisty. Metoda ta polega na umieszczeniu igły razem z otaczającą ją prowadnicą w konkretnym miejscu. Następnie wprowadza się ją bardzo szybkim ruchem w powłoki skórne. Odpowiednio wykonana technika będzie powodowała drżenie mięśnia, w którym występują punkty spustowe.
Terapia wisceralna
Terapia wisceralna stosowana jest na narządach jamy brzusznej. Za pomocą specjalistycznych technik zmniejsza się lub likwiduje różnego rodzaju dolegliwości układu pokarmowego, a także moczowo-płciowego i narządu ruchu. Jest to technika masażu, która wykonywana jest na przedniej powłoce brzucha i prowadzi do poprawy funkcji jamy brzusznej, sprzyja dotlenieniu i odżywieniu również innych regionów naszego ciała, takich jak klatka piersiowa, kręgosłup, mózg oraz kończyny. Lepsze ukrwienie wspiera organizm do walki z bakteriami, wirusami oraz pasożytami.
Mobilizacja
Mobilizacja jest zabiegiem manualnym, który ma na celu przywrócenie prawidłowej funkcji tkanek miękkich, stawów oraz struktur nerwowych. Mobilizacja to uwolnienie nadmiernego napięcia, które często występuje w odcinku szyjnym kręgosłupa, w odcinku lędźwiowym, w okolicy barku, ale również po różnych urazach, skręceniach i operacjach chirurgicznych.
Kinesiotaping/plastrowanie
Kinesiotaping polega na zastosowaniu specjalnych plastrów na skórę. Odpowiednio zastosowana aplikacja przyspiesza proces przywracania sprawności oraz wywołuje korzystny wpływ na funkcjonowanie różnych układów organizmu człowieka, między innymi mięśniowego, nerwowego, czy też limfatycznego. Odpowiednie stosowanie tej metody poprawia mikrokrążenie, uśmierza ból, poprawia czucie głębokie, koryguje pozycję stawu, aktywuje system limfatyczny, normalizuje napięcie mięśniowe oraz wspiera funkcje stawów.
Adaptowana Aktywność Fizyczna
Próba zdefiniowania APA obyła się w Berlinie w 1989 roku : „APA odnosi się do ruchu, aktywności fizycznej i sportów, w których kładzie się specjalny nacisk na korzyści i możliwości osób z uwarunkowaniami ograniczającymi, takich, jak osoby niepełnosprawne, z uszczerbkiem na zdrowiu, osób w podeszłym wieku”. Celem APA jest umożliwienie ludziom udziału w regularnej aktywności fizycznej przez całe ich życie. W programie biorą udział osoby z uszczerbkiem na zdrowiu, niepełnosprawne z upośledzeniami i stanami które ograniczają wykonywanie czynności fizycznych.
APA zapewnia chorym:
-ośrodki fizyczne i społeczne
-ćwiczenia adaptacyjne
-przepisy
-sprzęty
Ćwiczenia bierne
Są to ćwiczenia w których ruchy w stawie wykonuje fizjoterapeuta. Pacjent ma za zdanie rozluźniać mięśnie. Celem ćwiczeń jest utrzymanie prawidłowego zakresu ruchu w stawie, nie dopuszczanie do powstania zrostów i utraty elastyczności struktur okołostawowych, zapobieganie przykurczom mięśni.
Wskazania:
-paraliż
-znaczne osłabienie siły mięśniowej- 0-1 w skali Lovetta
-porażenie wiotkie lub spastyczne
-początkowe uruchomienie stawu po zabiegu
-stan po długotrwałym unieruchomieniu
-nieutrwalone ograniczenia ruchów w stawie
Ćwiczenia czynno-bierne
Ruch w stawie chorego wykonywany jest przez fizjoterapeutę, natomiast pacjent czynnie rozluźnia mięśnie. Mają znaczny wpływ na zmniejszenie dolegliwości bólowych, likwidują stany zapalne oraz działają przeciwobrzękowo. Dzięki ćwiczeniom czynno-biernym dochodzi również do rozluźnienia mięśni i zwiększenia elastyczności więzadeł i ścięgien.
Wskazania:
-stany po unieruchomieniu w opatrunkach gipsowych
-stany po chirurgicznych zabiegach ( rekonstrukcjach)
-choroby reumatoidalne
-stany atrofii tkanek
-unieruchomienie kończyn za pomocą wyciągów
-zabiegi operacyjnie nie tylko w obrębie narządu ruchu np. po mastektomii
-we wczesnej fazie po udarze
-przy odwodowych porażeniach nerwów
Ćwiczenia izometryczne
Polegają na czynnym napinaniu mięśni, bez zmiany odległości ich przyczepów, nie powodując ruchu w stawie. Głównym celem jest przeciwdziałanie zanikom mięśniowym oraz utrzymanie mięśni w czynnej aktywności. Ćwiczenia izometryczne mogą być wprowadzane bardzo wcześnie w programie rehabilitacyjnym gdyż nie wymagają ruchu w stawie. Do wykonywania ćwiczeń nie potrzeba specjalistycznego sprzętu, zatem mogą być wykonywane także w domu.
Zalety:
-pobudzanie mechanoreceptorów w torebkach stawowych i okolicznych więzadłach
-zwiększanie siły statycznej mięśni
-zmniejszanie obrzęków
-opóźnia osłabienie i zanik mięśni u osób unieruchomionych
-mają niewielki wpływ na utrzymanie potencjału tlenowego mięśni
Ćwiczenia poizometryczne
Poizometryczna relaksacja mięśni ( PIR). Jest techniką rozciągania tkanek miękkich głównie wykonywaną w stanach wzmożonych napięć mięśniowych i przykurczów. Stosowana jest w celu eliminacji przeciążenia stawu, poprzez przywrócenie właściwej elastyczności i długości mięśni. Prowadzi do zmniejszenia napięcia mięśnia, a nawet całej grupy mięśniowej, gdyż powoduje hamowanie pola motoneuronu danego mięśnia, a w konsekwencji przyczynia się do odruchowego rozluźnienia.
PIR ma wiele zalet:
-wydłużenie skróconych tkanek
-redukcja bólu
-zmniejszenie napięcia mięśni
-zwiększenie zakresu ruchu w stawie
Ćwiczenia samowspomagane
Chory wykonując ruch jedną kończyną wspomaga ruch w stawach w drugiej kończynie, zwiększając równocześnie jej zakres. Celem ćwiczeń jest zwiększenie zakresu ruchów w stawie oraz rozluźnienie nadmiernie napiętych mięśni.
Wspomaganie dzielimy na:
-bezpośrednie- chory za pomocą zdrowej kończyny, chwyta kończynę chorą i wykonuje ruch wznosu przez zgięcie w stawie barkowo-ramiennym
-pośrednie- wykonywane są przy użyciu systemu bloczkowego głównie u pacjentów przewlekle chorych, u których występują przewlekłe zmiany
Wskazania:
-przygotowywanie do ćwiczeń czynnych wolnych
-poprawienie trofiki mięśniowej
-zapobieganie zmianom wynikającym z bezruchu
-utrzymanie zakresu ruchu w stawie
Ćwiczenia izokinetyczne
To rodzaj treningu siłowego. Pomagają zwiększyć napięcie mięśni, siłę oraz wytrzymałość. Stosuje się je również w celu poprawy równowagi oraz koordynacji . Ćwiczenia wykonuje się na specjalnej maszynie, która kontroluje szybkość kurczenia się mięśni w danym zakresie ruchu. Maszyny kontrolują tempo ćwiczeń, zmieniając opór w całym zakresie ruchu. Ćwiczenia izokinetyczne mają duży wpływ także na mięśnie rdzenia, wspierają kręgosłup i stabilizują organizm.
Ćwiczenia izokinetyczne pomagają:
-kontrolować rozwój mięśni
-zwiększyć elastyczność mięśni
-zapobiec obrażeniom
Kinezjologia edukacyjna
Twórcą kinezjologii edukacyjnej jest dr Paul Dennison. Metoda ta polega na zintegrowaniu umysłu i ciała za pomocą ruchów. Polega przede wszystkim na wykonywaniu ruchów które mają zwiększać komunikację pomiędzy półkulą prawą i lewą. Metoda ta wykorzystuje proste ćwiczenia ruchowe, opracowane tak, by zintegrować pracę ciała i umysłu. Ćwiczenia powodują dość szybkie i długotrwałe zmiany. Kinezjologia edukacyjna jest przeznaczona dla osób w każdym wieku.
Metoda skierowana jest do osób:
-mających problemy z pamięcią
-w celu zwalczania stresu i napięcia
-wspomaga komunikację z innymi ludźmi
-dla dzieci z trudnościami w nauce np. z dyslekcją, dysortografią i dysgrafią
Kinezyterapia miejscowa
Kinezyterapia miejscowa wykonywana jest w miejscu wystąpienia schorzenia lub urazu. Celem jest przywrócenie pełnej sprawności. Stanowi podstawę rehabilitacji leczniczej.
Fizjoterapeuta dostosowuje odpowiedni zestaw ćwiczeń indywidualnie do każdego pacjenta ze względu na jego funkcjonowanie oraz cel jaki chce osiągnąć.
Wyróżniamy:
-ćwiczenia bierne- ćwiczenia wykonuje terapeuta, bez czynnego udziału pacjenta
-ćwiczenia izometryczne- czynne napięcie mięśni bez zmiany ich długości
-ćwiczenia samowspomagane- pacjent zdrową kończyną wspomaga pracę osłabionych mięśni kończyny chorej
-ćwiczenia czynno-bierne- ruch prowadzi fizjoterapeuta, zaś pacjent czynnie rozluźnia mięśnie
-ćwiczenia w odciążeniu- pacjent samodzielnie wykonuje ruch w stawie przy odciążonej kończynie
-ćwiczenia czynne wolne- pacjent wykonuje ruch polegający na pokonaniu siły grawitacji przy wykorzystaniu siły własnych mięśni
-ćwiczenia prowadzone- pacjent wykonuje ruch w 2/3 zakresu ruchu w stawie, zaś 1/3 wspomaga fizjoterapeuta
-ćwiczenia czynne z oporem- pacjent wykonuje samodzielnie ćwiczenia z dodatkowym oporem
-ćwiczenia synergistyczne
-wyciągi
-ćwiczenia oddechowe
Manipulacja
Polega na przyłożeniu do stawu pacjenta siły o małej amplitudzie, a dużej szybkości w określonym kierunku która powoduje słyszalne „kliknięcie”. Powstaje wówczas odruchowe zmniejszenie spazmu mięśniowego w obrębie stawu oraz w powiązanych z nim tkankach. Technika wywołuje u pacjenta ulgę lub strach. Związane to jest ze słyszalnym podczas ich wykonywania „kliknięciem”, który pochodzi najprawdopodobniej z przestrzeni stawowej.
Dla kogo zalecana jest manipulacja?
-dla osób z ciągle powtarzającym się bólem
-dla osób po operacjach ortopedycznych lub innych zabiegach w których została przecięta powłoka ciała np. cesarskie cięcie, blizny
-dla osób u których często występuje stan zapalny, wynikający nie tylko z urazu, ale także z przyczyn stresowych oraz metabolicznych
Masaż funkcyjny
Jest to jeden z elementów terapii manualnej tkanek miękkich. Polega na masażu mięśni wzdłuż włókien wraz z jednoczesnym biernym ruchem w stawie i rozciągnięciem mięśnia lub grupy mięśniowej na której wykonywana jest terapia. Masaż wykonuje się bez ślizgania ręki na skórze, jest on bezbolesny. Jest to bezpieczna technika. Stanowi wstęp do rozciągania i mobilizacji tkanek miękkich.
Wskazania do masażu funkcyjnego:
-pourazowy stan mięśni
-nadmierne napięcia mięśni
-funkcjonalne i zależne od napięcia bóle i dysfunkcje
-zaburzenia propriocepcji
-degeneracyjne choroby kompleksu mięsień-ścięgno-kość
Masaż poprzeczny głęboki
Jest to głęboki masaż wykonywany w poprzek przebiegu włókien mięśniowych, ścięgien oraz więzadeł. Masowanie doprowadza do mocnego przekrwienia danego obszaru, powodując znacznie lepsze odżywianie. Ruch tarcia powoduje pozrywanie patologicznych zrostów oraz sklejeń tkanek. Jego zadaniem jest przywrócenie prawidłowego przebiegu uszkodzonych włókien kolagenowych, uelastycznić je, przywrócić prawidłowy zakres ruchu w stawie, zlikwidować nieprawidłowe wzorce oraz zapobiec ponownym stanom zapalnym. Masaż ma charakter miejscowy w związku z tym wykonuje się go jedynie w problematycznym miejscu.
Wskazania do masażu poprzecznego:
-leczenie dolegliwości bólowych
-przeciążenia, zapalenia ścięgien oraz przyczepów mięśni np. łokieć tenisisty, łokieć golfisty
-przewlekłe dolegliwości bólowe mające charakter punktowy
Metody kinezyterapeutyczne
Pacjent wykonuje specjalistyczne ćwiczenia, które pomagają mu przywrócić pełną sprawność. Ćwiczenia dobierane są indywidualnie do każdego pacjenta ze względu na jego schorzenie oraz potrzeby.
Wyróżniamy metody kinezyterapeutyczne:
-Metody neurologiczne:
- – NDT – Bobath
- PNF (Proprioceptiv Neuromuscular Facilitation)
- Vojty
– Metody mechaniczne:
- Metoda McKenziego
- Metoda Briana Mulligana / Mulligan Concept
- Metoda Cyriax’a.
- Metoda Spine Cor
- Kaltenborna
- Metoda Karskiego
- Metoda Klappa
- Metoda Mennella
- Metoda Dobosiewicza
- Metoda Hoppe
- Metoda kaltenborna-evjentha
– Metody edukacyjne:
- Metoda pet
- Metoda Domana
- Metoda ayres
- Metoda s-e-t
- Metoda pilatesa
- Metoda sherborne
Mobilizacje stawu
Jest to zabieg manualny, który ma za zadanie przywrócenie prawidłowej funkcji tkanek miękkich, struktur nerwowych oraz stawów. Polega na uwolnieniu nadmiernego napięcia. Celem mobilizacji stawu jest odblokowanie stawu, poprawa jego ruchomości oraz zmniejszenie bólu. Mobilizacja stawów obwodowych i stawów kręgosłupa polega na przywróceniu prawidłowych wzorców ruchowych w stawach. Pacjent wówczas odczuwa znaczną ulgę i zwiększenie zakresu stawu.
Mobilizacja polecana jest dla osób:
-po urazach układu kostnego, mięśniowego, nerwowego
-dla ludzi ze wzmożonym napięciem mięśniowym
-po złamaniach, skręceniach zwichnięciach, urazach sportowych
-dla osób z bólami głowy, migrenami, problemami ze stawem skroniowo-żuchwowym
-dla osób z problemami z zaparciem, leniwymi jelitami, refluksem
-dla osób z problemami z kręgosłupem, rwą kulszową lub barkową, zamrożonym barkiem
Rozciąganie mięśni
Bez względu na wiek, każdy powinien wykonywać ćwiczenia rozciągające. Z wiekiem zakres ruchów i elastyczność zmniejsza się, związane jest to z utratą elastyczności tkanki łącznej. Kobiety są bardziej elastyczne niż mężczyźni, wszystko dzięki innej budowie anatomicznej i różnicom w strukturze stawów.
Osoby ćwiczące na siłowni powinny pamiętać, że rozciąganie jest jedną z najważniejszych czynności, która pomaga uniknąć kontuzji. Rozciągać można się na różne sposoby. Wszystko zależy od tego, jaki cel rozciągania chcemy osiągnąć.
Wyróżniamy różne rodzaje rozciągania mięśni:
-rozciąganie dynamiczne
-rozciąganie statyczne: rozciąganie aktywne i pasywne
-rozciąganie izometryczne
-rozciąganie metodą PNF
-rozciąganie balistyczne
Rozczep kręgosłupa, tarń dwudzielna (spina bifida)
Jest to wada rozwojowa która powoduje nieprawidłowe zwieńczenie kanału kręgowego. Rozszczep kręgosłupa polega na niedomknięciu kanału kręgowego. Tylne części łuków kręgowych nie domykają się i nie zabezpieczają rdzenia kręgowego od strony pleców, w konsekwencji nie dochodzi do zamknięcia rynienki nerwowej i utworzenia cewy nerwowej. Może spowodować to przepuklinę oponowo-rdzeniową lub przepuklinę oponową. Do rozszczepu dochodzi jeszcze w okresie płodowym, natomiast leczenie można rozpocząć dopiero po narodzinach dziecka.
Rozszczep kręgosłupa objawia się zwykle jako różnej wielkości guz na plecach, pokryty jest cienką skórą. Czasami występuje tylko zagłębienie lub dołek, owłosiona plamka lub czerwone znamię.
Rehabilitacja jest nastawiona na stymulację rozwoju dziecka. Zapobiega deformacjom, przykurczom oraz odleżynom. Stosuje się odpowiednie ćwiczenia obręczy barkowej, ćwiczenia równoważne oraz koordynacyjne. Duże znaczenie w rehabilitacji dziecka odbywa terapia zajęciowa.
Spondyloartroza (Spondyloarthrosis)
Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w odcinku szyjnym. Powstaje w wyniku zbyt wczesnego zużycia kręgów oraz drobnych stawów międzykręgowych. Przez lekarzy nazwana jest chorobą cywilizacyjną. Przyczynami spondyloarthrosis może być niewłaściwa wysokość poduszki na której śpimy, siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej lub inne choroby kręgosłupa np. skolioza. Zmiany występują najczęściej u osób po 50 roku życia, którzy nadal są aktywni zawodowo. 25% osób posiadających spondyloartrozę to pacjenci mający mniej niż 40 lat.
Objawy:
-ból szyi promieniujący do kończyn, drętwienia ręki
-zaburzenia czucia w obrębie kończyn
-zaburzenia pracy serca
-nerwobóle
-zawroty i bóle głowy, zaburzenia równowagi, widzenia
Spondylolisthesis – kręgozmyk
Jest to choroba która powoduje deformację kręgosłupa. Polega na przesunięciu kręgów względem siebie w wyniku utworzenia się kręgoszczeliny w okolicy łuku stawu kręgowego. Kręg leżący wyżej przesuwa się ku przodowi w stosunku do kręgu położonego niżej. Przyczyną powstania kręgozmyku jest uszkodzenie łuku kręgu lub wyrostków stawowych. Najczęściej powstaje z przeciążenia, lecz czynniki genetyczne również mogą się do tego przyczynić.
Najczęstsze objawy:
-deformacja okolicy lędźwiowej
-ból pleców z promieniowaniem do kończyn dolnych
-zaburzenia czucia
-pogorszenie aktywności sportowej
-niedowłady
-osłabienie odruchów
-zaniki mięśniowe
-ograniczenia ruchomości kręgosłupa L-S
Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa (Spondylosis)
Jest to schorzenie kręgosłupa powodujące ograniczenia ruchomości i dolegliwości bólowe, wywołane są zniekształceniem i uszkodzeniem kręgów oraz stawów kręgosłupa. Dotyczy najczęściej odcinka szyjnego oraz lędźwiowego kręgosłupa.
Objawy:
-pobolewanie szyi i okolicy krzyżowej po wysiłkach
-uczucie sztywności kręgosłupa, szczególnie po obudzeniu się tzw. Sztywność poranna
-ból szyi, karku, głowy
-promieniowanie bólu np. do barków
-bóle i sztywność okolicy krzyżowej
-uczucie sztywności szyi, utrudniające ruchy skrętne głowy
-ograniczenie ruchomości kręgosłupa lędźwiowego
-rwa kulszowa
-promieniowanie bólu do pośladków i nóg
-bóle w tylnej stronie kończyn po dłuższym chodzeniu
Stretching
Inaczej rozciąganie jest formą ćwiczeń fizycznych, które mają na celu uelastycznienie lub rozciąganie określonej grupy mięśni lub ścięgien. Jego głównym celem jest zwiększenie swobody ruchu oraz jego zakresu. Stretching zwiększa ilość włókien mięśniowych i wpływa na poprawę elastyczności. Zlecany jest dla osób mających sztywność i bóle napięciowe, chcących utrzymać prawidłową postawę i elastyczność mięśni oraz dla osób, które prowadzą siedzący tryb życia i mają mało ruchu.
Zalety stretchingu:
-polepsza i zwiększa ruchomość stawów
-zwiększa elastyczność mięśni
-rozluźnia mięśnie i zmniejsza poziom stresów
-poprawia koordynację ciała
-poprawia krążenie i dotlenienie tkanek
-zmniejsza podatność na urazy
-wpływa na prawidłową postawę ciała
Trakcja, wyciąg
Jest to odciągnięcie od siebie powierzchni stawowych sąsiadujących ze sobą kręgów. Wyciąg kręgosłupa jest stosowany w leczeniu i łagodzeniu objawów klinicznych kręgosłupa spowodowanych ograniczeniem przestrzeni międzykręgowej i przeciążenia innych struktur. Celem jest wytworzenie takiej siły ciągu żeby spowodować zwiększenie przestrzeni międzykręgowej, przeciwdziałać skurczom mięśni spowodowanych przez ściskanie struktur kręgosłupowych oraz złagodzić dolegliwości bólowe. W ten sposób można nieoperacyjnie leczyć wypukliny lub przepukliny krążka międzykręgowego w odcinku szyjnym lub lędźwiowym kręgosłupa. Siła ciągu wytwarza podciśnienie wewnątrz dysku, dzięki czemu wystające części dysku cofają się w normalne granice kręgosłupa. Trakcja wskazana jest w przypadkach gdy chcemy mobilizować i rozciągać poszczególne elementy kręgosłupa, zwiększyć światło otworu kręgowego oraz w przypadku wypadania jądra miażdżystego.
Wyciąg zalecany jest dla osób:
-z objawami neurologicznymi
-gdy występuje ból szyi, pleców, ból ramienia lub nogi spowodowany uszkodzonym lub zdegenerowanym dyskiem
-dla osób prowadzących siedzący tryb życia
-dla osób z bólami głowy, bóle migrenowe, drętwienie dłoni lub nóg, szum w uszach
-ból promieniujący do kończyn górnych lub dolnych
WISCI (Walking Index for Spinal Cord Injury)
Jest to narzędzie pomiarowe funkcji chodu, stworzony specjalnie dla pacjentów po uszkodzeniu rdzenia kręgowego oraz do badań klinicznych. Poziomy testu WISCI są dobierane indywidualnie do potrzeb pacjentów.
WISCI stanowi szczegółową i kompleksową ocenę funkcjonalną chodu, uwzględniając stosowanie sprzętu pomocniczego (kule, laska, balkonik), ortez oraz pomocy fizycznej osób drugich.
Pacjent ma za zadanie przejść 10 metrów, odległość odzwierciedla sposób poruszania się w mieszkaniu. Wówczas obserwuje się chód i ocenia poziom pacjenta w którym jest bezpieczny. Indeks chodu składa się z 20 poziomów.
Walking Index for Spinal Cord Injury jest specyficznym testem, wykorzystywanym do badania pacjentów SCI. Uwzględnia on cały zakres oceny zdolności oraz możliwości chodzenia.
Zablokowania czynnościowe stawów międzykręgowych kręgosłupa oraz niektórych stawów obwodowych
Są najczęstszymi zaburzeniami czynnościowymi w narządzie ruchu, a także najczęstszą przyczyną bólu kręgosłupa. Zablokowania są odwracalnymi ograniczeniami ruchowymi. Najczęściej są odczuwalne jako niespodziewany ból powstający przy skrajnym zakresie ruchu w stawie. Zablokowanie kręgosłupa może mieć postać ostrą lub przewlekłą.
Najczęściej do zablokowania dochodzi w : stawie szczytowo-potylicznym (połączenie głowy z szyją),przejście szyjno- piersiowe, przejście piersiowo-lędźwiowe oraz na połączeniu ostatniego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową.
Zablokowanie czynnościowe stawów przeważnie objawia się: bólem po wykonaniu skrajnego ruchu w stawie, chrupnięcie w stawie oraz zwiększonym napięciem mięśniowym.
Zespół mięśnia gruszkowatego
Jest to zespół objawów związanych z nieprawidłowym napięciem w obrębie mięśnia gruszkowatego. Objawy często mylone są z rwą kulszową. Charakterystyczne objawy zespołu mięśnia gruszkowatego to ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa, ból pośladka oraz promieniowanie bólu do uda i całej kończyny dolnej. Jedną z przyczyn takiego stanu jest wzmożone napięcie mięśnia gruszkowatego. Schorzenie często występuje u osób które długotrwale przebywają w pozycji siedzącej.
Objawy:
-ograniczona rotacja zewnętrzna biodra
-ból pojawiający się podczas dłuższego siedzenia, biegania lub wchodzenia po schodach
-przeszywający ból pojawiający się w okolicy pośladka i bocznej części uda, może promieniować aż do stopy
Celem terapii jest zniesienie ucisku lub podrażnienia nerwu kulszowego. Ważne jest, aby wyeliminować stan zapalny toczący się w tkankach oraz obniżyć napięcie mięśnia gruszkowatego. Praca opiera się nie tylko na mięśniu gruszkowatym lecz także na przeprowadzeniu terapii na całej kończynie dolnej, również na przeciwnej wraz z kręgosłupem.
Ból neuropatyczny
Jest to ból który powstaje w wyniku uszkodzenia układu nerwowego. Charakteryzuje się silnym uczuciem bólu, który może zaburzać, a nawet uniemożliwiać normalne funkcjonowanie. Każdy rodzaj neuralgii przebiega w inny sposób m.in. przez funkcję nerwu którego dotyczą zmiany.
Przyczyny neuralgii:
– ucisk nerwu przez guz powstały w wyniku zmian nowotworowych
-ucisk nerwu przez obrzęknięte tkanki
– zmiany zapalne nerwów
– uszkodzenie nerwu (infekcyjne, mechaniczne lub stresowe)
-silny, przewlekły stres
-choroby (niedoczynność tarczycy, cukrzyca, borelioza, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty)
– niedobór witamin z grupy B
– uszkodzenie nerwu przez toksyny
Ból kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego
Zwany także bólem krzyża jest to dość powszechna dolegliwość. Stanowi jedną z głównych przyczyn niezdolności do pracy. W większości przypadków jest wynikiem mechanicznego uszkodzenia różnych struktur tworzących i otaczających kręgosłup: kręgów, krążków międzykręgowych (dysków), stawów międzykręgowych, ścięgien, mięśni, więzadeł i nerwów.
Przyczyną mogą być:
-przeciążenie mięśni, ścięgien, więzadeł przykręgosłupowych
-uszkodzenia krążka międzykręgowego tzw. Dyskopatia
-złamania kręgów w przebiegu osteoporozy
-wady postawy
-zmiany zwyrodnieniowe które powodują, że elementy kręgosłupa przesuwają się w stosunku do siebie lub doprowadzają do zwężenia kanału kręgowego
Bóle kręgosłupa piersiowego
Bóle można zlokalizować zarówno w okolicach klatki piersiowej ( z przodu), a także między łopatkami ( z tyłu). Odcinek piersiowy jest najdłuższą oraz najmniej ruchliwą częścią grzbietu gdyż łączy się z żebrami i mostkiem. W związku z tym siedzący tryb życia, nieprawidłowa postawa wraz z brakiem aktywności fizycznej wpływają na ból kręgosłupa piersiowego u coraz młodszych osób.
Często ból odcinka piersiowego dotyka dzieci, przyczyną jest noszenie ciężkich plecaków, niewłaściwa wysokość krzesełek oraz ławek szkolnych. U dorosłych ból w kręgosłupie piersiowym może być spowodowany zmianami zwyrodnieniowymi, przeciążeniowymi oraz urazami.
Ból kręgosłupa piersiowego może być także powiązany z innymi schorzeniami, takimi jak choroby żołądka, płuc czy serca.
Ból miesiączkowy- bóle skurczowe
Bolesne miesiączkowanie oznacza występowanie bardzo intensywnego bólu w dole brzucha. Ból ma charakter skurczowy i może promieniować do ud, krocza oraz pleców. Dodatkowo mogą towarzyszyć: wymioty, nudności, biegunka, niestrawność, ogólne osłabienie.
Z dotychczasowych badań wynika, że mechanizm powstania bolesnych miesiączek składa się z wielu aspektów i czynników m.in. aktywności skurczowej macicy, zmniejszonego przepływu krwi w obrębie macicy i nadmiernego wydzielania prostaglandyn.
Fizjoterapia ma duży wpływ na zmniejszenie dolegliwości bólowych. Skuteczność swoją potwierdzają: manipulacje w obrębie kręgosłupa, praca na przeponie i mięśniach dna miednicy wraz z innymi okolicznymi mięśniami, prądy TENS oraz praca na trzewiach. Duże znaczenie mają również ćwiczenia rozciągające, kinesiotaping oraz akupunktura.
Bóle kręgosłupa szyjnego
Ból szyi jest to ból lub sztywność odczuwana na powierzchni grzbietowej ciała między potylicą, a wyniosłością siódmego kręgu szyjnego. Dodatkowo towarzyszyć im może ból w okolicy potylicznej, szczęki oraz górnej części odcinka piersiowego kręgosłupa. Pojawić się może także ból promieniujący do okolicy międzyłopatkowej lub kończyn górnych.
Ból i upośledzenie funkcji szyi jest dość powszechne. Badania donoszą, że 22-70% ludności doświadczy bólu szyi na jakimś etapie swojego życia. Częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem. Dolegliwości bólowe odcinka szyjnego mają różne przyczyny, są to m.in.: zmiany zwyrodnieniowe, choroby degeneracyjne krążków międzykręgowych, infekcje, stany pourazowe, bóle mięśniowo- powięziowe, uraz odcinka szyjnego kręgosłupa, kręcz karku oraz wady wrodzone.
Choroba Raynauda
Lub inaczej objaw Raynauda jest to napadowy skurcz tętnic w obrębie dłoni. Polega na występującym okresowo niedokrwieniu obwodowych części kończyn. Występuje znacznie częściej u kobiet, niż u mężczyzn. Chory odczuwa ból i zdrętwienie. Wywołane to jest zazwyczaj obniżoną temperaturą otoczenia oraz stresem. Objaw Raynauda może doprowadzić do owrzodzeń opuszków palców, martwicy lecz dochodzi do tego bardzo rzadko.
Podczas napadu niedokrwiennego obserwuje się 3 fazy objawów: zasinienie, zaczerwienienie oraz nagłe ograniczone zblednięcie z wyraźną granicą.
Uznaje się, że na objaw Raynauda narażone są osoby wykonujące zawody: maszynista, pianista, operator młotów pneumatycznych pracownik chłodni, operator wiertnic ręcznych oraz operator pił spalinowych.
Dyskopatia
Jest to zwyrodnienie kręgosłupa związane z degeneracją krążka międzykręgowego. Powstaje ona w wyniku uszkodzenia ciągłości pierścienia włóknistego i wydostania się jądra miażdżystego do kanału kręgowego. Dyskopatia może spowodować ucisk na rdzeń lub korzenie nerwowe. Zazwyczaj występuje w odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym kręgosłupa. Jest to choroba ściśle związana ze współczesnym trybem życia. Do wystąpienia dolegliwości bólowych kręgosłupa często przyczynia się nieodpowiednie stanowisko pracy.
Przykładowe objawy dyskopatii lędźwiowej:
-drętwienie i zaburzenie czucia w kończynach dolnych
– osłabienie siły mięśniowej
– ostry ból w dolnym odcinku kręgosłupa, który promieniuje wzdłuż pośladka, poprzez całą kończynę, aż do palców stopy
-zwiększone napięcie mięśni przykręgosłupowych
-zaburzenia funkcji pęcherza moczowego
Entezotapia
Entezopatie to zmiany przyczepów ścięgien do kości o charakterze przeciążeniowo-zwyrodnieniowym. W wyniku nadmiernego obciążenia dochodzi do mikrourazów, które nie występują tylko w obrębie mięśni i ścięgien, lecz również w obszarze chrząstek które są odpowiedzialne za łączenie ścięgien z kością. Powstaje wówczas stan zapalny, powodując ból i dyskomfort, osłabiając również strukturę chrząstki. Nieleczona entezopatia może doprowadzić do oderwania się ścięgna od kości.
Najczęściej spotykane enetozpatie:
-łokieć tenisisty- stan zapalny w obrębie nadkłykcia bocznego
-łokieć golfisty- zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego
-zespół de Quervaina- stan zapalny pochewki ścięgnistej prostowników palców
-kolano skoczka- enetozopatia kolana, konkretnie więzadła rzepki
-enetozopatia w obrębie barku
– entezopatia w obrębie ścięgna mięśnia czworogłowego uda
Obrzęk limfatyczny
Obrzęk limfatyczny wywołuje zastój limfy (chłonki) w wyniku niewydolności układu limfatycznego o różnej etiologii. Obrzęk wpływa na rozwój stanów zapalnych, zmian skóry oraz zwłóknień.
Układ limfatyczny kontroluje obronę naszego organizmu przed zakażeniami.
Kiedy organizm atakują od zewnątrz wirusy i bakterie, lub od wewnątrz komórki nowotworowe wtedy uruchamia się układ limfatyczny. Transportuje on natychmiast drogą naczyń limfatycznych bakterie i wirusy do węzłów limfatycznych, gdzie dochodzi do ich eliminacji. Może wówczas dojść do powstania procesu zapalnego.
W leczeniu obrzęków limfatycznych największe znaczenie ma rehabilitacja.
W naszym gabinecie mogą Państwo skorzystać zarówno z ręcznego drenażu limfatycznego, jak i masażu pneumatycznego na aparacie BOA.
Lumbago
Jest to nagły, rwący ból występujący w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa, spowodowany przykurczem mięśni. Promieniuje do pośladków i nóg, utrudnia codzienne funkcjonowanie. Lumbago nazywane jest postrzałem, ze względu na skalę bólu i nieprzewidywalność. Może pojawiać się po lekkim wysiłku fizycznym, a także przy nagłym, szybkim ruchu. Lumbago często powiązane jest z dyskopatią oraz ze zwyrodnieniami stawów. Ból pleców nasila się podczas chodzenia, schylania oraz dźwigania. Lumago może trwać kilka godzin, dni, a nawet tygodni. Najczęściej cierpią na niego ludzie pomiędzy 30, a 50 rokiem życia.
Przykurcze mięśni
Przykurcze mięśni oznaczają zmiany w ich obrębie, obkurczenie tkanek co powoduje skrócenie długości całego mięśnia. Może mieć to wpływ na degenerację sąsiednich ścięgien czy stawów. Zmiany związane z długotrwałym przykurczem mięśni mogą być odwracalne lub nieodwracalne, wszystko zależy od wielu czynników. Najczęściej schorzenie to dotyczy: przykurcz mięśni kulszowo-goleniowych, przykurcz mięśnia brzuchatego łydki oraz przykurcz mięśnia czworogłowego uda.
Jeśli jedna ze stron jest osłabiona, nie daje odpowiedniej kontry, wówczas druga strona nie ma możliwości pełnego rozciągnięcia się i rozkurczu. Powoduje to przykurcz mięśni.
Objawy:
- Silny ból
- Uczucie sztywności po przebudzeniu
Przykurcze w stawach
Przykurcze to utrata pełnego zakresu ruchów w stawie. Mają różne przyczyny, mogą powstać na skutek urazu mechanicznego , jak również choroby np. RZS. Nie należy ich bagatelizować ponieważ mogą doprowadzić do trwałych deformacji i poważnego ograniczenia sprawności. Powodują ból, utrudniając normalne funkcjonowanie.
Czynnikami predysponującymi tworzenie się przykurczów są m.in. siedzący tryb życia, podeszły wiek, przymusowe unieruchomienie np. po złamaniu nogi. Również obrzęki, krwiaki, zrosty mogą mieć wpływ na skrócenie włókien mięśniowych. Przykurcz może być również spowodowany uszkodzeniem układu nerwowego np. porażenie spastyczne.
Rwa kulszowa
Jest to ból który promieniuje od odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa oraz pośladka, przez tylną powierzchnię uda, podudzie, aż do stopy. Poza silnymi dolegliwościami bólowymi występuje drętwienie i mrowienie. Ból powstaje poprzez ucisk na nerwy rdzeniowe tworzące nerw kulszowy.
Objawy rwy kulszowej wywołane są przez strukturalne zaburzenia tkanek które umieszczone są w pobliżu nerwu kulszowego i związany z nimi ucisk na nerw.
Zadania rehabilitacji w rwie kulszowej:
-zmniejszenie bólu
-w przypadku powstania niedowładów- poprawa siły mięśniowej
-prawidłowe ustawienie kręgosłupa aby zmniejszyć ucisk na korzeń
– zapobieganie i leczenie powikłań rwy kulszowej m.in. przykurcze mięśniowe, punkty spustowe
– zapobieganie nawrotom rwy kulszowej. Przywracania prawidłowej postawy i biomechaniki.
Zapalenie ścięgna i pochewek ścięgnistych
Najczęściej spowodowane jest nagłym urazem. Szczególnie narażone są na niego osoby które wykonują przez dłuższy czas powtarzalne czynności np. gra w tenisa czy pisanie na klawiaturze komputera.
Zapalenie ścięgna i pochewek ścięgnistych objawia się bólem i obrzękiem w okolicy zmienionego zapalenie ścięgna oraz wpływa na ograniczenie ruchomości w stawie.
Zapalenie ścięgna obejmuje najczęściej: staw kolanowy, barkowy, łokciowy, skokowy oraz staw promieniowo-nadgarstkowy.
Czynniki ryzyka:
– siedzący tryb życia
– brak rozgrzewki przed wykonywaniem danego ćwiczenia
-praca w niewygodnej pozycji np. praca biurowa przed komputerem
– nieprawidłowa technika wykonywania ćwiczeń fizycznych np. niepoprawne trzymanie kija golfowego lub rakiety tenisowej
– osoby chorujące na reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów oraz dnę moczanową i inne choroby uszkadzające stawy
Rwa barkowa
Jest to korzeniowy zespół bólowy wynikający z podrażnienia nerwów wchodzących w skład splotu ramiennego. Nerwoból występuje w karku, ramieniu, może promieniować wzdłuż całej kończyny górnej do palców, a także na obręcz barkową z przodu (klatka piersiowa) i z tyłu (łopatka, grzbiet). Jest to zespół objawów wiążących się przede wszystkim z bólami, a także z zaburzeniami czucia, niedowładami, parastezjami (mrowienie, drętwienie) oraz z trudnościami w wykonywaniu niektórych ruchów powodując zanik mięśni.
Przyczyny:
-stan zapalny okolicznych tkanek lub nerwu
-ucisk: nadmierne napięte mięśnie szyi, zmiany zwyrodnieniowe kręgów szyjnych, dyskopatia, nowotwory
– uraz odcinka szyjnego kręgosłupa
-przeciążenia związane z pracą zawodową lub aktywnością fizyczną
Uznaje się, że rwa ramienna najczęściej występuje w wyniku stenozy kanałów korzeniowych w przebiegu spondylozy.
Zespół bólowy kręgosłupa
Na zespół bólowy kręgosłupa, potocznie zwanym „ bólami krzyża” cierpi coraz więcej osób. Zespoły bólowe kręgosłupa są trudne w zdiagnozowaniu i leczeniu. Problem ten dotyczy coraz częściej osób przed 30 rokiem życia.
Kręgosłup spełnia rolę ochronną, podporową, amortyzacyjną, stabilizującą i ruchową. Zaburzenie fizjologii pracy jednego z mechanizmów może mieć wpływ na nasilenie dolegliwości bólowych kręgosłupa.
Główną przyczyną zespołu bólowego kręgosłupa są czynniki mechaniczne prowadzące do przeciążenia kręgosłupa oraz struktur które są anatomicznie i czynnościowo z nim powiązane. Prowadzi to często do zwyrodnień.
Objawy:
-uczucie „zablokowania” w kręgosłupie
-ograniczenie zakresu ruchu- hybomobilność
-bóle i zawroty głowy
-ból pochodzenia mięśniowego- tkliwość dotykowa, uciskowa
-nadmierna ruchomość w stawach kręgosłupa- hypermobilność
-ból neuralgiczny, o ostrym charakterze daje uczucie „ porażenia prądem”
-ubytki czuciowe lub ruchowe kończyn
Zespół Sudecka
Są to bolesne obrzęki tkanek przystawowych, ograniczające ruch w stawie z towarzyszącymi im zmianami dystroficznymi w obrębie części miękkich i kostnych przystawowych. W skrócie mówiąc jest to choroba która polega na stopniowym zaniku tkanki mięśniowej i kostnej. Zespół Sudecka obejmuje przeważnie stawy skokowe, nadgarstkowe oraz palce dłoni. Występuje zwłaszcza po złamaniach, stłuczeniach lub skręceniach stawu.
Przyczyny:
– Uraz w obrębie kończyn
-uszkodzenie lub zapalenie nerwów
– zawał serca
-nowotwory
– radikulopatie
– przewlekłe zapalenie kości i stawów
– nieprawidłowe lub zbyt ciasne unieruchomienie np. opatrunkiem gipsowym